Er zijn heel veel verschillende soorten bessen. De kruisbes is hier een van. Bijna iedereen heeft er wel eens van gehoord, maar bijna niemand eet ze. En dat is erg jammer, want de kruisbes is een bes met veel smaak en heeft daarnaast ook nog eens veel gezondheidsvoordelen.
Wat is een kruisbes
De kruisbes kan wel wat meer bekenheid gebruiken. Helaas wordt deze bes, maar weinig gegeten. En dat is zo zonde, want de kruisbes heeft niet alleen een hele lekkere smaak. De kruis bes heeft ook nog eens tal van gezondheidsvoordelen.
Kruisbessen zijn verkrijgbaar in drie kleuren groene, gele of rode kleur en behoord daarbij tot de ribesfamilie. De zwarte en de aalbes vallen hier ook onder. Deze vruchten groeien vooral in april en mei. En door hem even lekker te laten rijpen, smaakt de kruisbes in juni het aller lekkerts.
Zelf plukken
Heb jezelf een kruisbessenstruik in de tuin staan, dan kun je de bessen zelf plukken. Wees tijdens het plukken voorzichtig, er zitten gemene stekels aan de struik. Na het plukken blijven de bessen twee dagen goed. Je kunt ze wel invriezen om er laten een lekkere kruisbessenjam ofzo van te maken.
Waar komt de kruisbes vandaan
De kruisbes komt van oorsprong uit West en Midden Europa.
Wat is de standplaats van de kruisbes
De kruisbes is een van de weinige soorten die ook groeit in halfschaduw. Dit kan een groot voordeel hebben als je een tuin hebt waar niet de hele dag de zon schijnt. Wanneer je keuze hebt is het wel handig om een zonnige plaats te kiezen. Dit komt omdat de kruisbes een voorkeur heeft aan droge tot licht vochtige gronden. De plant is winterhard.
Planten en rassen
Er zijn meerdere soorten rassen met verschillende soorten kleuren. De een is zacht behaard en de andere is juist glad. Daarnaast zijn er kleine verschillen in de smaak.
De bekende rassen zijn:
- Hinnonmaki Rod (rood)
- Invicta (geel groen)
- Hinnomaki gold (geel)
- Mucurines (vroeg, geel)
- Remarka (rood)
- Pax ( rood, ongevoelig voor schimmelziekten)
- Captivator (zonder stekels maar matig van smaak)
- Tatjana ( ook zonder stekels maar ondertussen door veredeling een betere smaak)
Gezondheidsvoordelen
De groene, gele of de rode kruisbessen zitten vol met vitamines mineralen en vezels. Een kruisbes bevat voornamelijk vitamine C, maar heeft daarnaast ook wat vitamine A, B en E. De kruis heeft verschillende mineralen zo zijn ze rijk aan kalium, calcium, fosfor en magnesium.
Vroeger werd de kruisbes al gebruikt als een geneesmiddel. Deze werd toen ook wel fea-berry genoemd een oud Engelse benaming. Fea is ook wel fever dit betekend koorts. Het sap wat in de kruisbes zit in wat zurig en werkt koortsverlagend.
De kruisbes wordt ook gebruikt als ayurvedisch medicijn. Hierbij beweren zij dat het goed is voor verschillende ziektes zoals:
Diabetes type 2: het is goed voor deze patiënten omdat de productie van het hormoon insuline wordt gestimuleerd.
Hartspieren: deze zullen sterker worden door het eten van kruisbessen. Hierdoor wordt het bloed beter rondgepompt.
Het werkt desinfecterend: ontstekingen zullen worden tegen gegaan. En het immuunsysteem wordt aangesterkt door de kruisbes.
Het werkt goed tegen diarree en dysenterie
De eetlust wordt vergroot door dat de kruisbes gebruikt wordt.
Het zou helpen als een verjongingskuur. Omdat de antioxidanten de oxidanten tegengaan wordt er gezegd dat het je jong houd.
Het lever wordt sterker: hierdoor zullen gifstoffen efficiënter uit het lichaam worden gewerkt.
En als laatste zou het gebruikt worden om de vruchtbaarheid te verhogen.
Het bewaren en kopen
Wanneer je kruisbessen wilt kopen, kijk dan goed of de bessen mooi en stevig zijn. Wanneer fruit beschadigd is zal de kwaliteit snel achteruit gaan. Je kunt daarom kruisbessen het beste na aankoop direct in de koelkast bewaren.
Helaas zijn ze bij de meeste supermarkten niet te koop. Sommige groentewinkels verkopen ze wel en ook in verschillende toko’s maak je kans om ze te scoren. Maar wil je zeker van zijn, schaf dan een kruisbessenplant aan en pluk iedere zomer lekker je eigen kruisbesjes.
De smaak
Ben je benieuwd naar de smaak? De bessen hebben een frisse en zoetzure smaakt. Deze bes kun je zowel in zoete als hartige gerechten laten voorkomen.
Wat kun je er allemaal voor lekkers mee maken?
Je kunt ze natuurlijk gewoon lekker zo opeten. Maar heb je een grote oogst of wil je ze ergens in verwerken? Dan kun je er vele kanten mee op. Je kunt er een heerlijke jam van maken, ze door een smoothie doen, of als vulling voor de taart, door desserts of door je salade werken bijvoorbeeld.