Frida Kahlo, heb jij al eens eerder over deze naam gehoord? Dit was gedurende de 20ste eeuw namelijk een Mexicaanse surrealistische kunstenares en heeft met haar iconische werk veel impact gemaakt op de kunstwereld. Vandaag de dag hebben nog vele mensen het over de kunstschilderes en worden haar schilderijen nog graag tentoongesteld aan het publiek. Dit vooral vanwege haar artistieke kijk op zaken die nu nog actueel zijn. Denk aan gender, feminisme en invaliditeit.
Vorig jaar heb ik in februari met een vriendin een expositie van Frida Kahlo’s werk mogen bijwonen. Dit was in Assen, Drenthe. Hier heb ik veel over Kahlo haar kunst geleerd. Vooral ook hoe ze haar schilderijen vertaalde naar haar persoonlijke leven en wat het in Kahlo haar geval destijds beide interessant en een tikkeltje controversieel maakte. Deze kennis zou ik dolgraag in dit artikel met je willen delen.
Wie was Frida Kahlo?
Frida Kahlo, oftewel Magdalena Carmen Frida Kalho, werd geboren op 6 juli 1907 en overleed op 13 juli 1954. Ze is uiteindelijk maar 47 jaar geworden. Een kort leven, maar erg veel indrukken gemaakt en achtergelaten.
Zoals benoemd was Frida Kahlo een surrealistische kunstenares en ze stond en staat nog steeds voornamelijk bekend om haar zelfportretten. De meest memorabele kunstwerken van Frida Kahlo zijn:
- De twee Fridas (1939)
- Zelfportret met de doornkraag (1940)
- De gebroken zuil (1944)
- Het zelfportret met de fluwelen jurk (1926)
- Zelfportret met los haar (1947)
- Zelfportret op de grens tussen Mexico en de Verenigde Staten (1932)
Al deze kunstwerken leggen een link naar bepaalde situaties uit Kalho’s leven. Kahlo haalde namelijk veel troost uit het maken van schilderijen die haar leed omarmden. Op deze manier maakte Kahlo haar kunst erg persoonlijk en dicht bij zichzelf.
Kahlo heeft immers nogal een complex leven gehad. Dit met zowel fysieke als emotionele tegenslagen. Het is erg dapper en krachtig dat ze haar kunst op deze persoonlijke manier met ons allen heeft willen delen.
Ga maar eens na, de vrouw stelde zich publiekelijk erg open en kwetsbaar op. Ook liet ze merken dat ze niet op haar mondje gevallen was en ging ze graag tegen de draad in. Een pittige dame was het.
In die tijd was dat nogal een gewaagd fenomeen. Al helemaal als vrouw zijnde destijds. Dat komt er ook nog eens overheen. Frida Kahlo werd daarom als kunstenares toen best wel gezien als een controversieel figuur. Maar dat stopte haar niet. Vandaar dat Frida Kahlo een legendarische plek heeft in de kunstwereld. Ook heeft Kahlo hierdoor vandaag de dag nog veel betekent voor de feministische movement.
De jeugd en het ongeval
Op 6 jarige leeftijd kreeg Kalho te maken met een polio, waardoor ze een beenverkorting opliep. Later toen ze de leeftijd van 18 jaar naderde in 1925, raakte ze betrokken bij een heftig busongeluk. Hier brak ze haar ruggengraat, been en bekken.
De drukke bus kwam tijdens de reis in een botsing terecht. En bij het ongeluk zijn er zelfs mensen omgekomen. Enkelen waren op slag overleden. Anderen kwamen te overlijden in ziekenhuizen aan de gevolgen van verwondingen.
Trigger warning: Het volgende gedeelte kan als shockerend worden ervaren.
Het meest schokkende aan Kahlo haar ongeluk, is het feit dat Kahlo ”gespiest” werd door een stuk ijzer. Dit betekent dat Kahlo te maken kreeg met een doorboorde buik. Het is daarom ook heel bijzonder dat ze dit zware ongeval heeft overleeft. Dus in die zin zou je kunnen stellen dat ze geluk heeft gehad. Maar aan de andere kant heeft dit ongeluk voor levensveranderende gevolgen gezorgd.
Gedurende de rest van Kahlo haar dagen, heeft ze veel tijd gespendeerd in ziekenhuizen voor operaties en medische behandelingen. Dit omdat het incident helaas een blijvende impact had op haar fysieke gezondheid. Het zou in ieder geval een langzaam en pijnlijk herstelproces zijn geworden.
Het zelfportret met de doornkraag uit 1940 legt een link naar deze traumatische gebeurtenis uit Kahlo’s leven.
Wanneer begon Frida Kahlo met schilderen?
Ondanks het feit dat Kahlo heeft moeten kampen met haar chronische pijn, hoefde ze gelukkig haar liefde voor kunst niet op te geven. Hier had Kahlo namelijk haar hele leven altijd al grote affiniteit mee.
Vandaar dat ze vlak na haar ongeluk begon met schilderen. Op deze manier kon ze haar tijd doorbrengen. Al snel kwam ze er achter dat het maken van haar eigen schilderijen, werkte als een zelf therapeutische uitlaatklep. En dit hielp Kahlo vervolgens om haar leed, verdriet en lijden te verwerken.
Met behulp van een eigen ezel en een spiegel, begon Kahlo aan het schilderen van zelfportretten. Hier kwamen haar meeste mooie schilderijen, die vandaag nog steeds populair zijn, uit voort.
Uiteindelijk brak Frida Kahlo door met zelfportret ”Las dos Fridas” oftewel ”De twee Fridas”. Dit zelfportret maakte Kahlo in 1939 en al snel trok het de aandacht van het publiek.
Dit schilderij toont twee versies van de kunstenares. In het schilderij zitten de twee Fridas naast elkaar en zijn verbonden door een ader en een slagader. Het symboliseert haar dubbele identiteit, haar Mexicaanse en Europese afkomst en haar emotionele strijd na haar scheiding van schilder Diego Rivera.
Diego Rivera
Kahlo trouwde met Diego Rivera in 1929. Diego Rivera was een Mexicaanse kunstschilder en tevens ook een van de meest invloedrijke figuren van de 20ste eeuw. Omdat beide kunstenaars een hoge reputatie hadden in de kunstwereld, beïnvloedde dit huwelijk zowel hun artistieke carrière als persoonlijke leven.
Gedurende het huwelijk speelde Rivera een zeer belangrijke rol in het ondersteunen en bevorderen van Kahlo’s kunstcarrière. Hij herkende haar talent en moedigde haar aan om haar eigen artistieke stem te vinden. Rivera geloofde sterk in haar potentieel als kunstenaar en steunde haar bij het vinden van haar eigen artistieke identiteit.
Naast het feit dat Rivera zijn echtgenote bij wilde staan in het vinden van haar eigen identiteit in de kunstwereld, was hij ook erg kritisch en veeleisend. Hierdoor kreeg het stel weleens te maken met conflicten en spanningen. Dit vanwege hun verschillende artistieke benaderingen en persoonlijke opvattingen.
Maar ondanks dat, wisten ze altijd liefde, bewondering en respect voor elkanders kunst te behouden. Ze waren immers elkaars muze en konden zelfs door hun conflicten, artistieke inspiratie opdoen. Hun artistieke invloed op elkaar was duidelijk zichtbaar in hun werken.
Rivera en Kahlo deelden een zeer gepassioneerd huwelijk. Maar spijtig genoeg kampte het stel met veel uitdagingen. Beiden hadden affaires en er speelde ook zowel fysieke als emotionele pijn mee. Vandaar dat het stel, na nog een keer hertrouwt te zijn, uiteindelijk besloot te scheiden in 1954.
De iconische stijl van Frida Kahlo
Kahlo maakte haar kunstwerken zeer eigen. Dit ten eerste natuurlijk door haar welbekende zelfportretten. Hierin benadrukt ze op een gedetailleerde manier haar uiterlijk en haar persoonlijke ervaringen in het leven. Maar ze heeft naast zelfportretten ook nog andere kunst gemaakt. De stijl van haar kunstwerken waren vaak heel kleurrijk en levendig. Kahlo voegde voornamelijk warme tinten toe aan haar werk. Dus dat maakte het erg herkenbaar en typerend.
Maar naast Kahlo haar werken, had ze ook een iconische stijl op gebied van mode. Door haar unieke uiterlijk en modestijl, werd ze dan ook zeker erkent. Ze combineerde elementen van traditionele Mexicaanse kleding met eigentijdse mode.
Frida Kahlo’s modekeuzes waren niet alleen een uitdrukking van haar artistieke identiteit. Ook legde dit namelijk een link naar haar politieke en feministische overtuigingen. Ze omarmde haar eigen unieke schoonheid en negeerde de conventionele schoonheidsnormen van haar tijd. Zo omarmde Kahlo bijvoorbeeld haar unieke ”doorlopende” wenkbrauw en liet deze met trots staan.
Vanwege Kahlo haar unieke stijl, wordt ze naast kunstlegende ook gezien als mode-icoon.
Tot op de dag van vandaag is de stijl van Frida Kahlo een inspiratiebron voor kunstenaars, modeontwerpers en liefhebbers van kunst en mode over de hele wereld. Haar gedurfde kleuren, traditionele motieven en zelfexpressie zijn iconisch geworden en blijven een bron van bewondering en invloed.
Mijn ervaring met Frida Kahlo haar expositie
Zoals benoemd heb ik vorig jaar in februari de grote collecties van Frida Kahlo mogen bewonderen. Dit was een zeer bijzondere en indrukwekkende ervaring.
Het werk van Kahlo werd tentoongesteld op kobalt blauwe muren. Deze kleur gaf de sfeer van Kahlo’s huis in Mexico weer en paste daarom goed bij de expositie als achtergrond. Ik weet nog dat wij onze ogen uitkeken en met vol interesse alle schilderijen bij langs gingen.
Al snel kwam ik er zelf achter dat ik persoonlijk meer had met de betekenissen van de schilderijen dan de kunst zelf. Begrijp me niet verkeerd, alle schilderijen hadden hun eigen charmes en waren indrukwekkend. Maar sommige schilderijen kwamen best hard aan. En deze waren naar mijn mening op het eerste gezicht wat luguber. Ik kan daarom aan een kant wel begrijpen waarom men zich er in die tijd een tikkeltje ongemakkelijk bij voelde.
Dat gezegd hebbende, neemt het totaal niet weg dat ik erg genoten heb van de expositie en stond ik zeker open voor Kahlo’s expressie.
Ik voelde vooral een connectie met de kunstenares. Vanwege het stukje persoonlijkheid waar Kahlo over schilderde, voel je echt haar kwetsbaarheid. Als je het mij vraagt, kwam op dat moment de schoonheid van de schilderijen dan naar voren. Dit laat namelijk zien dat Kahlo in haar zwakte juist erg sterk was.
Ik vind Frida Kahlo een ontzettend stoere en gepassioneerde vrouw. Ze heeft in haar leven ontzettend veel lef getoond en taboes doorbroken. Daar kan ik alleen maar super veel respect voor hebben. Kahlo’s leven was kort maar zeker weten erg krachtig.
