Slaapverlamming,: Stel je voor. Je ontwaakt uit je slaap of je valt net in slaap. En in het proces kun je je opeens helemaal niet bewegen. Je bewustzijn is wakker maar fysiek lijkt het wel alsof je volledig verlamd bent. Ook kun je niet praten en je ogen niet open of dicht doen.
Als je dit herkent, dan heb jij last van slaapverlamming. En dan weet jij ook, dat dit geen pretje is. In sommige gevallen hallucineren mensen ook nog eens tijdens de slaapverlamming. In deze hallucinaties ziet men onder andere donkere schaduwen of zelfs gedaantes op zich af komen. En dit terwijl de brein helder wakker is. Daardoor lijkt het erg realistisch.
Maar wat gebeurt er eigenlijk wanneer jij slaapverlamming ervaart en wat is het precies?
Wat gebeurt er bij slaapverlamming?
Slaapverlamming vindt plaats tijdens de remslaap. De remslaap is de beginfase waarin je diep slaapt en in deze fase ontstaan ook wel je dromen. Tijdens de remslaap verslappen je spieren zodat je lichamelijke handelingen in je dromen, niet daadwerkelijk uitvoert.
Er wordt vermoedt dat je bij slaapverlamming tijdens je remslaap enkele minuten kort bewust bent. Maar je zit tegelijkertijd dus ook nog in die remslaap en daardoor kun je niet bewegen. Je bent wakker maar je lichaam slaapt nog als het ware.
Er zijn twee verschillende manieren van slaapverlamming. Dit zijn hypnagogische en hypnopompische slaapverlamming.
Hypnagogische slaapverlamming vindt plaats tijdens het proces van het in slaap vallen. Normaal gesproken worden je lichaam en bewustzijn steeds slapper tijdens het in slaap komen. Maar bij hypnagogische slaapverlamming neemt je bewustzijn niet af en blijft je brein wakker terwijl je spieren wel uitgeschakeld worden. Dus je bent nog wakker terwijl je lichaam al in slaap is gevallen.
Bij hypnopompische vindt de slaapverlamming plaats tijdens het ontwaken uit je slaap. Hier wordt je in de remslaap eerder wakker dan bedoeld is en ontwaakt je brein maar je lichaam is nog in slaap.
Zoals eerder benoemd hallucineert men ook wel tijdens de slaapverlamming. Dit is niet in alle gevallen zo, sommige mensen ervaren enkel dat ze zich een aantal minuten niet kunnen bewegen en hun ogen niet kunnen openen. Terwijl het voor anderen juist niet mogelijk is om de ogen te sluiten. En in dat soort situaties treden er vaak hallucinaties op. Mensen zien onder andere schimmen/schaduwen op zich af komen, insecten of slangen en zelfs demonen op de borstkas zitten. Dit klinkt erg angstaanjagend. Er zijn ook gevallen waarin mensen niet de ogen kunnen openen maar wel geluiden kunnen horen als gehijg of geknisper in de oren.
Is slaapverlamming gevaarlijk?
Het zit tussen je oren. Dus het is niet schadelijk of gevaarlijk. Het is eerder een slaapstoornis dan dat het gevaarlijk is. Wel kunnen mensen die er regelmatig last van hebben, erg angstig hiervan worden met slaapproblemen als gevolg. In dit soort problematische gevallen worden er ook wel artsen en psychologen geraadpleegd.
Mensen met slaapverlamming worden na de ”aanval” vrijwel altijd ongedeerd en veilig wakker. Het is alsnog heel vervelend en het kan erg bedreigend aanvoelen, maar echt gevaarlijk is het niet.
Kan je zomaar last krijgen van slaapverlamming?
Dit fenomeen komt vaker voor bij jongeren/tieners. Onder de volwassenen komt slaapverlamming over het algemeen voor bij kwalen als narcolepsie, rusteloze benen syndroom en slaapapneu. Het komt bij 8% van de mensheid voor.
Slaapverlamming kan ook wel sneller voorkomen bij oorzaken als:
- Stress
- Slaaptekort
- Psychische klachten
- Bepaalde medicaties
- Misbruik van medicatiegebruik
- Slapen op de rug
- Medische aandoening
- Een wisselend slaapschema
- Angstproblemen
- Overmatig alcoholgebruik
Slaapverlamming en spiritualiteit
Sommige mensen en culturen linken slaapverlamming aan bepaalde spirituele religies zoals hekserij, paranormale activiteiten, demonische zaken of zwarte magie. Dit komt door de hallucinaties die mensen tijdens de slaapverlamming ervaren.
Mensen die hierin geloven, denken vrijwel dat de hallucinaties iets anders zijn. Ze vermoeden bijvoorbeeld tekens te krijgen van de gedaantes die ze kunnen zien tijdens deze vorm van verlamming. Sommige mensen voorspellen dat het ook te maken zou kunnen hebben met uittreden.
Wat helpt er tegen slaapverlamming?
Een goede slaaphygiëne is vooral erg belangrijk en kan helpen om het tegen te gaan. Probeer daarom een goede structuur in je uren slaapritme te creëren. Een mens heeft ongeveer 6 tot 8 uur slaap nodig per nacht. Ook is het wijs om roken, alcohol of te veel cafeïne te vermijden.
Indien je moeite hebt met je slaapritme en/of je niet meer in slaap durft te vallen door angst, kun je hiervoor zeker een arts of eventueel zelfs een psycholoog raadplegen als de nood hoog is.