Regelmatig lees je op het internet wel weer iets over sojaproducten. En het nadelige effect dat het op onze gezondheid en het milieu zou hebben. Zo zouden we volgens sommigen misschien zelfs moeten stoppen met de consumptie van soja in verband met een mogelijk verhoogde kans op kanker. Zo kreeg ik zelf laatst nog een opmerking over het feit dat ik een veganistische dieet volg. En zo een bijdrage zou leveren aan de ontbossing van het Amazoneregenwoud door mijn extra soja inname. Tijd om wat duidelijkheid te scheppen middels dit blog.
Effect van Soja op het milieu
Bijna iedereen heeft te maken met soja. Of dat nou is door het direct consumeren van sojaproducten of via consumptie van dierlijke producten. Meestal komen soja-producten voor directe consumptie, zoals sojamelk in jouw cappuccino, gewoon uit Europa. In Europa is het genetisch modificeren van soja voor menselijke-consumptie verboden. Soja dat bestemd is voor veevoer is meestal afkomstig uit het Amazonegebied van Brazilië. Hiervoor zijn vaak grote delen van het regenwoud (illegaal) gekapt. Deze soja is bovendien vaak wel genetisch gemodificeerd. Soja bestemd voor veevoer heeft dus een grote impact op het milieu!Voor de consumptie van vlees is per kg vlees heel veel soja nodig.
Een Europeaan consumeert gemiddeld per hoofd daardoor indirect zo’n 61 kilo soja per jaar. Door het nuttigen van vlees, kip, kweekvis, zuivel en eieren. Per dag is dit 165 gram en voornamelijk niet-duurzame soja: genetisch gemanipuleerd en afkomstig van door ontbossing verkregen plantages uit de Amazone. Om je een juiste vergelijk te geven: een veganist, zoals ik, consumeert slechts 50 gram soja per dag. Deze soja is wél duurzaam en niet genetisch gemodificeerd. Door meer plantaardig te eten en minder vlees te nuttigen draag je dus enorm bij aan een duurzame en verantwoorde voeding!
Effect van soja op je gezondheid
Regelmatig hoor je dat het eten van soja niet goed voor je gezondheid zou zijn. Zo zou een hoge sojaconsumptie de kans op borstkanker vergroten. En bij mannen borstvorming stimuleren door de invloed op het testosterongehalte. Deze bezorgdheid komt voort uit het feit. Dat in de sojaplant stoffen worden aangetroffen die qua structuur gelijkenis vertonen met het vrouwelijke geslachtshormoon oestrogeen. Is deze bezorgdheid wel terecht?
Om deze vraag te beantwoorden even de feiten op een rijtje:
Oestrogenen zijn steroïd hormonen die een belangrijke rol spelen bij de ontwikkeling van de vrouwelijkegeslachts kenmerken. Zoals het reguleren van de menstruele cyclus en bij zwangerschap. Ook in het mannelijk lichaam komen oestrogenen voor, zij het in lagere concentraties. Zowel bij de vrouw als bij de man hebben oestrogenen een positief effect op de botdichtheid. De sojaplant bevat stoffen die hier op lijken en worden om die reden ook wel fyto-oestrogenen (fyto = plant) genoemd. Hoewel beide groepen stoffen gelijkenis vertonen. Hebben ze ieder een andere uitwerking op verschillende weefsels in ons lichaam. Dit komt doordat beide groepen stoffen anders binden aan twee verschillende receptoren hiervoor: alfa- enbèta-receptoren. Onze lichaamseigen oestrogenen binden voornamelijk aan alfa-receptoren. Terwijl fyto-oestrogenen zich het liefst aan bèta-receptoren binden. Doordat borstweefsel vooral alfa-receptoren bevat en botweefsel bèta-receptoren. Hebben fyto-oestrogenen eenpositief effect op de botdichtheid, maar weinig tot geen effect op het borstweefsel. Deze selectieve werking zorgt er dus voor dat fyto-oestrogenen precies doen wat gunstig is in ons lichaam! Hoe is dan toch deze negativiteit over soja ontstaan? Dit komt doordat uit dierenstudies wel een negatief effect van soja op de gezondheid van knaagdieren werd aangetoond. Echter, blijkt dat knaagdieren soja op een geheel andere manier verwerken dan mensen. Geen reden om paniek dus: sojaproducten zijn volkomen veilig!
Enige kanttekeningen hierbij:
- Het gebruik van losse oestrogeentabletten wordt afgeraden.
- Kankerpatiënten met oestrogeen gevoelige tumoren die behandeld worden met een anti-hormoonkuur moeten terughoudend zijn met de sojaconsumptie.
Hoogwaardige eiwitbron … Soja
Zo is soja is uiterst geschikt voor mensen die plantaardig eten. Soja heeft namelijk een hoog eiwitgehalte, naast vetten en koolhydraten. Normaal gesproken bevatten plantaardige producten niet alle aminozuren(bouwstenen van eiwitten). Soja is hier een uitzondering op en bevat een compleet aminozuurprofiel. De eiwitten in soja zijn dus van een hoge kwaliteit eiwit en bevatten alle essentiële aminozuren. Dit maakt soja een goede eiwitbron en kan het worden gezien als een prima vervanger van dierlijke eiwitten. Daarnaast bevat soja ook vezels, B-vitamines en mineralen.
Soja-allergie
Eet je (regelmatig) plantaardig maar heb je een soja-allergie of intolerantie? Kies dan voor andere peulvruchten zoals bonen en linzen. Kies, in plaats van sojamelk, voor haver- of amandelmelk. Gelukkig zijn er steeds meer vleesvervangers die niet gemaakt zijn op basis van soja, zoals seitan, lupine burgers en pulledoats
Dit artikel is geschreven door sistersaboutfood. Deze twee zussen Nadine en Eline, bundelen hen kennis en ervaringen als diëtisten samen om zo mensen te helpen, inspireren en motiveren om hen gezondheidsdoelen te behalen. waarmee zij mensen willen helpen, dit doen ze met name door het geven van persoonlijke, (online) voedingsadviezen (om voor iedereen in Nederland toegankelijk te zijn) en colleges in het bedrijfsleven.
Dit is ook interessant om te lezen:
Wil jij niets meer missen van VegaLifestyle.nl volg ons dan op facebook. Heb je het recept gemaakt tag ons dan zeker op instagram of @vegalifetyle