Dovenetel

De dovenetel is een bekende verschijning in de Nederlandse natuur. Vooral de witte variant zie je overal opduiken, van parken tot bermen. Het blad lijkt sprekend op dat van de brandnetel, maar gelukkig zonder het prikkende effect. Dovenetels bevatten namelijk geen mierenzuur. Sterker nog: ze kunnen de pijn van een brandnetelprik juist verzachten – vandaar de toepasselijke naam dovenetel.

Wat veel mensen niet weten, is dat dovenetel ook nog eens eetbaar is! Zowel het blad als de bloemen zijn geschikt om te gebruiken in de keuken. Denk aan een geurige thee, een romige soep, smaakvolle pesto, een verrassende stamppot of een frisse salade. Een heerlijke, wilde smaakmaker die je zomaar langs het wandelpad vindt.

l Verschillende soorten dovenetel

In Nederland komen vooral drie soorten dovenetels in het wild voor: de witte, paarse en gele dovenetel. De bloemen verschillen van kleur, maar het blad lijkt bij alle varianten sterk op elkaar.

De witte dovenetel is het meest gangbaar. De paarse dovenetel, die iets kleiner is en vaak een rode gloed in het blad heeft, zie je vooral in het voorjaar. De gele dovenetel is wat zeldzamer en vind je vooral in Zuid-Limburg.

De bloeitijd loopt van maart tot augustus, en de plant kan een hoogte bereiken van wel 60 centimeter – al blijft hij op schaduwrijke plekken soms kleiner. Zowel de bloemen als de jonge bladeren zijn eetbaar en vormen een bijzondere toevoeging aan allerlei gerechten.

Witte Dovenetel

De witte dovenetel is een plant die je vaak in het wild tegenkomt. De groeit vaak in de buurt van de brandnetel. Je kunt het verschil snel zien door de lipbloemen. De dovenetel helpt om de prik van de brandnetel te verminderen. Wrijf het blad van de dovenetel over de plek waar de huid geraakt is door de brandnetel. Ook helpt het goed bij keelklachten, vrouwelijke organen, spijsvertering, bloed en nieren en blaas.

Keelklachten

De witte dovenetel werkt goed bij een keelontsteking, klachten aan stembanden en strottenhoofd. Drink overdag 3 a 5 kopjes thee van witte dovenetel. Hiervoor kun je alles gebruiken wat boven de grond groeit. Blijven de klachten na 2 a 3 weken nog steeds, bel dan even met de huisarts voor overleg of als je het eerder niet vertrouwd.

Vrouwelijke organen

Dit kruid heeft een positieve werking op de vrouwelijke organen. Het heeft een verzachtende en ontstekingsremmende werking. Versterkt de baarmoeder en werkt ontkrampend. Helpt ontstekingen aan de baarmoeder en eierstokken te verminderen. Vermindert de witte vloed. Voor de witte vloed kun je de thee eventueel als spoeling gebruiken. Je kunt je geslachtsdeel hier dan mee wassen. Vermindert klachten van de menstruatie en de overgang.

Bij deze klachten is het, het beste om een aantal weken dagelijks meerdere kopjes thee van de witte dovenetel te drinken.

Bloed

Het zuivert en verrijkt het bloed. helpt bij o.a. bloedarmoede en ontstekingen. Het is sowieso raadzaam om bij deze klachten ook contact op te nemen met je huisarts.

Nieren en blaas

Het kruid helpt bij een blaasontsteking en nierontsteking. Ook hier is het raadzaam om te overleggen met je huisarts. Je kunt het kruid preventief gebruiken of ter ondersteuning.

Geen klachten

Ook als je geen van bovenstaande klachten hebt. Kun je deze plant eten of drinken als thee. Zo bevat de witte dovenetel vitamine B en C en is het rijk aan kalium. Je kunt de bloemen, bladeren en de stengel eten. Je kunt ze bijvoorbeeld door een salade doen, een pesto van maken of een lekkere soep.

Thee maken

Je kunt de takjes in een kopje met heet water doen of de takjes in een theepot met heet water. Ook kun je ze eerst laten drogen, echter duurt dit wel enige tijd voor dat dit kruid gedroogd is.
Afwisseling voor de thee … Je kunt een pot thee maken, doe hier 1 takje dovenetel in, schijfje gember een een takje brandnetel of munt.

De witte bloemen smaken lichtzoet

Paarse dovenetel

De paarse dovenetel ( Lamium Purpureum) wordt ongeveer 7 tot 30 cm. Deze komt iets minder voor in Nederland dan de witte, maar zeker nog steeds regelmatig. Vooral in het voorjaar en in het najaar smaakt ie het lekkerst.

De paarse dovenetel heeft vooral een positief effect op de nieren.
Je kunt de bloemen ook eten en staan heel erg mooi als garnering in de soep, salade op een stamppot of …

Ook van de paarse dovenetel kun je prima een lekkere thee trekken.

Gele dovenetel

De gele dovenetel komt het minst voor in het wild in Nederland. Wat deze speciaal maakt zijn de blaadjes. Als hij niet bloeit zijn de bladeren van deze plant wit met groen. Heb je ze eenmaal in je tuin, let dan wel op want het woekert snel. De gele dovenetel heeft een positief effect op de nieren en keelklachten.

Enkele recepten met de dovenetel

Je kunt er eindeloos mee variëren. Zowel de bloemen als de blaadjes kun je van alle drie eten.

In de salade

Je kunt zowel het blad als de bloemen in een lekkere salade verwerken. Je kunt de dovenetel bijna met alles wel combineren. Bijvoorbeeld in een simpele salade met rucola, tomaat en komkommer.

Dovenetelsoep

Ingrediënten:

• 1 ui, gesnipperd
• 2 teentjes knoflook, fijngehakt
• 1 aardappel, in blokjes
• 2 flinke handen jonge dovenetelblaadjes (gewassen)
• 1 el olijfolie
• 750 ml groentebouillon
• Zout en peper naar smaak
• Optioneel: een scheutje plantaardige room (bijv. haver- of sojaroom)

Bereiding:

Breng op smaak met zout, peper en eventueel een scheutje plantaardige room.

Verhit de olijfolie in een pan en fruit de ui en knoflook zachtjes aan.

Voeg de aardappelblokjes toe en bak een paar minuten mee.

Voeg de groentebouillon toe en laat de aardappel gaar koken (ca. 10-15 min).

Voeg de dovenetelblaadjes toe en laat ze 3 minuten meekoken.

Pureer de soep met een staafmixer tot een glad geheel.

Vegan hartige pannenkoeken met dovenetel

Ingrediënten:

• 100 g volkorenmeel
• 100 ml plantaardige melk
• 100 ml bruisend water
• Snufje zout
• 1 tl kurkuma (voor kleur)
• Handje dovenetelblaadjes, fijngehakt
• Olijfolie om in te bakken

Bereiding:

1. Meng meel, melk, water, zout en kurkuma tot een glad beslag.
2. Roer de fijngehakte dovenetelblaadjes erdoor.
3. Verhit een beetje olie in een pan en bak dunne pannenkoekjes.
4. Serveer met hummus, vegan kaas, of een frisse salade.

Pasta met dovenetel-pesto

Ingrediënten:

• 1 flinke hand dovenetelblaadjes
• 1 hand verse basilicum
• 1 teentje knoflook
• 2 el edelgistvlokken
• 3 el pijnboompitten (of walnoten)
• 4 el olijfolie
• Sap van een halve citroen
• Zout en peper naar smaak
• 250 g pasta naar keuze

Bereiding:

1. Kook de pasta volgens de aanwijzingen.
2. Maak de pesto: blend alle ingrediënten tot een smeuïge pesto. Voeg evt. extra olie of een scheutje water toe voor de juiste dikte.
3. Meng de pesto door de warme pasta en serveer met extra pijnboompitjes.

Dovenetelpesto

Ingrediënten:

• 2 flinke handen jonge dovenetelblaadjes (gewassen)
• 1 hand verse basilicumblaadjes (optioneel)
• 1 teentje knoflook
• 3 el edelgistvlokken
• 3 el pijnboompitten of walnoten
• 5 el olijfolie (extra vierge)
• Sap van ½ citroen
• Zout en peper naar smaak

Bereiding:

1. Doe alle ingrediënten in een keukenmachine of blender.
2. Mix tot een gladde pesto. Voeg eventueel extra olie toe als het te dik is.
3. Proef en breng op smaak met zout, peper en extra citroen naar wens.

Tip: Heerlijk door pasta, op een sandwich, of als dip bij rauwkost.

Wilde lentestamppot met dovenetel

Ingrediënten:

• 1 kg aardappels, geschild en in stukken
• 2 flinke handen dovenetel (gewassen, jonge blaadjes)
• 1 bos lente-ui, in ringetjes
• 2 el vegan boter of margarine
• Scheutje plantaardige melk
• Peper, zout en nootmuskaat naar smaak

Bereiding:

1. Kook de aardappels in ca. 20 minuten gaar.
2. Blancheer de dovenetel 1 minuut in kokend water (tegen de bitterheid), spoel koud af en hak grof.
3. Giet de aardappels af en stamp met plantaardige melk en boter tot een smeuïge puree.
4. Roer de dovenetel en lente-ui erdoor.
5. Breng op smaak met zout, peper en een snufje nootmuskaat.

Tip: Lekker met vegan gehaktballetjes of gebakken champignons erbij.

Dit is ook leuk om te lezen:

• Vegan selderijsalade
• Paaseieren zoeken