Soja. Er is zo ontzettend veel over te zeggen. In dit artikel heb ik wat algemene informatie op een rijtje gezet en vertel ik ook mijn mening over dit product.
Wat is soja?
Soja behoord tot de peulvruchten en is familie van de erwt en de lupine. Het bestaat uit een peul met hierin kleine boontjes (de sojabonen). Hiervan kan onder andere tofu, tempéh en sojaolie worden gemaakt. Zo staat het bekend als een populair product voor vegetariërs en veganisten maar deze peulvrucht wordt voor veel meer gebruikt dan de meeste mensen denken. De soja in Nederland wordt met name gehaald uit Zuid-Amerikaanse landen als Argentinië en Brazilië.
Gefermenteerde en ongefermenteerde
Wat is het verschil nu eigenlijk tussen gefermenteerde en ongefermenteerde? Om dit goed te kunnen begrijpen leggen we eerst graag even kort uit wat fermentatie is. Fermentatie is een ander woord voor rijping met hulp van bacteriën, gisten of schimmels. Gefermenteerde heeft het andere, gezondere eigenschappen dan niet-gefermenteerde versie. Door fermentatie veranderd de smaak en samenstelling van de soja. In ons artikel over probiotica kun je meer lezen hierover.
Enklele voorbeelden van gefermenteerde en ongefermenteerde
- Voorbeelden van gefermenteerde soja zijn: miso, tempéh, sojasaus en tamari.
- Voorbeelden van niet-gefermenteerde soja zijn: tofu, tahoe, sojamelk, sojayoghurt en de soja in vegetarische burgers.
Is soja gezond?
de boon bestaat voor een groot deel uit eiwit en bevat alle essentiële aminozuren. Essentieel bekent dat deze niet zelf aangemaakt kunnen worden door het lichaam en dus uit gezonde voeding gehaald moeten worden. Dit is dus zeker een voordeel. Een nadeel is dat soja van oorsprong fytinezuur bevat. Dit is een anti voedingsstof en heeft als eigenschap belangrijke mineralen als magnesium en kalium aan zich te binden. Als je echt heel veel soja producten gebruikt zou hier op langer termijn een tekort aan bepaalde mineralen ontstaan.
De aanwezigheid van fytinezuur geld alleen voor niet-gefermenteerde producten. Kijk hierbij dus altijd even goed op de verpakking van het product dat je wilt kopen. Bij gefermenteerde soja en sojamelk is het fytinezuur inactief gemaakt. Bij gefermenteerde soja ontstaat dit door de fermentatie en bij de sojamelk door het verhitten van het product. De kans op een tekort is daarom dan ook heel erg klein.
Is soja niet slecht voor je?
Er zijn enkele misvattingen over de gezondheidseffecten van soja. Voor een gebalanceerde voeding is variatie essentieel. Een veilige richtlijn is om dagelijks 2 tot 4 porties soja te consumeren. Een portie staat gelijk aan een glas sojamelk (200-250 ml) of een portie tofu, tahou of tempé.
Het is echter belangrijk om enkele uitzonderingen te benadrukken. Sommige mensen hebben er een allergie voor, of zijn gevoelig voor bepaalde componenten ervan. Ook als je schildkliermedicatie gebruikt, is voorzichtigheid geboden. In dat geval is het verstandig om met je huisarts te overleggen voordat je wijzigingen aanbrengt in je soja-inname.
Hoe zit het dan precies met die fyto-oestrogenen?
De oestrogeen die ons lichaam zelf aanmaakt moet zich altijd binden aan oestrogeenreceptoren. Alleen dan kunnen ze hun werking uitvoeren. Doordat fyto-oestrogenen qua molecuulstructuur zoveel lijken op het menselijke oestrogeen kunnen deze ook aan de receptoren binden. Zodra er een een fyto-oestrogeen op de receptor zit dan kan ons eigen oestrogeen zich niet meer binden. Kort gezegd beperkt de fyto-oestrogenen dat de menselijke oestrogenen zijn werking kan uitvoeren. Dit heeft ook weer vele voordelen. De Fyto-oestrogenen hebben een veel zwakkere werking dan het lichaamseigen oestrogeen. Wanneer we veel oestrogeen in ons bloed hebben, dan is het gunstig om juist sojaproducten te eten of drinken. Het beperkt namelijk de mate waarin ons lichaamseigen oestrogeen klachten kan veroorzaken, zoals overgansklachten, klachten tijdens de menstruatie en prostaat klachten. Ook verlaagt het juist het risico op borstkanker.
Veranderingen in mannelijke hormoonbalans door het consumeren van soja
Kan de inname van fytohormonen uit soja leiden tot vervrouwelijking bij mannen? Zoals het ontwikkelen van borsten bij mannen. Verschillende onderzoeken hebben geen verband gevonden tussen soja en deze effecten.
Wat is het effect van sojaconsumptie op vruchtbaarheid?
Professor Jaap Seidell geeft aan dat bij een normale consumptie van soja geen zorgen hoeven te worden gemaakt over negatieve effecten op de vruchtbaarheid.
Belangrijkere factoren die hierbij een grote rol spelen zijn: leeftijd, obesitas, overmatig alcoholgebruik en roken.
Is soja duurzaam?
Een duurzamere wereld creëren? Meer planten eten en minder vlees. Ja, het is waar dat voor soja bossen gekapt worden, dat de bodem uitgeput raakt en dat het water vervuild wordt door bestrijdingsmiddelen en kunstmest. Maar wist je dat 90% van de soja die we binnenkrijgen verborgen zit in vlees, eieren en zuivel? Het wordt namelijk vooral verwerkt in veevoer. Doordat we meer vlees eten is de sojaproductie sterk toegenomen. Dit komt dus niet door het drinken van sojamelk in je koffie en het eten van een veggie burger. Wel is het altijd beter om te kiezen voor biologische soja producten. Deze soja is niet genetisch gemodificeerd en er is geen gebruik gemaakt van synthetische bestrijdingsmiddelen en kunstmest. Beter voor jou en beter voor het milieu
Er wordt ontzettend veel gespeculeerd over soja maar ik ben van mening dat je het niet uit je voeding hoeft te verwijderen. Als je plantaardig eet help je mee aan een betere wereld.
Conclusie:
Onze mening is dat er weinig problemen met soja te verwachten bij een normale consumptie.
Wel is er de waarschuwing als je schildkliermedicijnen gebruikt. Dan kun je beter het zekere voor het onzekere nemen en met je huisarts overleggen als je je sojaconsumptie verandert.
Wat is een normale inname per dag?
Een veilige dagelijkse dosis wordt beschouwd als twee porties soja. Een portie kan bestaan uit: een glas sojamelk (200-250 ml), een kwart blok tofu, een halve kop tempé, sojabonen of sojavlees, wat neerkomt op het equivalent van 8 tot 10 gram soja-eiwit of 25 mg isoflavonen.
Het is belangrijk om voldoende variatie in je voeding te hebben. Sojaproducten passen prima in een gezond en gevarieerd voedingspatroon.
Enkele leuke producten:
Dit is ook leuk om te lezen:
- Vegan zomerse tempeh maaltijdsalade!
- Choose tandpasta in tabletvorm
- Vegan kookboeken top 5 uitgekomen in 2020
Vind je dit artikel waardevol? Deel het dan met onderstaande knoppen via Social Media zodat ook jouw familie en vrienden toegang krijgen tot deze waardevolle informatie.