Eetstoornissen. Anorexia. Boulima. Binge eating. Je hebt er vast een keer iets over gelezen of gehoord. Of misschien ken je iemand die een eetstoornis heeft of heb je zelf tegen deze mentale ziekte gevochten. Het stereotype beeld van hoe mensen er met een eetstoornis ‘uit zouden zien en zich zouden moeten gedragen’ klopt niet met de realiteit. Mede door de media en te weinig kennis wordt dit stereotypebeeld geschetst, alleen ben je ervan bewust dat elke eetstoornis anders is. Niet alleen van binnen maar ook van buiten. Zo was ik aangekomen in gewicht en leek ik van de buitenkant een slanke en doodnormale vrouw, maar in mijn hoofd leverde ik 24/7 een strijd die niemand zag.
Eetstoornis
Zowel tijdens mijn eetstoornis als tijdens mijn herstel, heb ik veel dingen moeten uitleggen en verduidelijken. Zelfs voor mijn therapeuten. Wat eigenlijk heel naar was. Ik voelde me onbegrepen en niet gehoord. Zij hadden toch ook een eetstoornis gehad, maar waarom begrepen ze mijn ‘eigen ik’ dan niet? Waarom dacht iedereen dat het de eetstoornis was die sprak en bepaalde dingen wilde? Bepaalde vragen werden zo erg gestuurd dat ik de gewenste antwoorden gaf, maar ook daarin ging ik aan mijn ‘echte ik’ voorbij. Ik stond er van versteld dat er zelfs in de kliniek waar ik zat en in sommige therapieën vooroordelen zijn en misvattingen rondom een eetstoornis.
In dit blog wil ik de meeste vooroordelen en misvattingen ontkrachten. Bijvoorbeeld; ervan uitgaan dat iemand met Anorexia Nervosa nooit eens iets lekkers en ‘ongezonds’ eet, nooit een eetbui heeft en altijd aan extreem ondergewicht lijdt. Of dat iemand met boulimia alleen maar braakt om te compenseren en niet aan te komen.
De definitie van een eetstoornis is als volgt:
“Een eetstoornis is een psychische aandoening die wordt gekenmerkt door verstoord eetgedrag. Sommige mensen met een eetstoornis eten te weinig, anderen juist te veel en weer anderen wisselen perioden van eetbuien af met perioden van (streng) lijnen.” (psyq.nl)
Vanuit mijn eigen ervaring weet ik dat een eetstoornis niet om wel of niet eten draait. Het wel of niet eten is een uiting, je wilt de controle hebben op iets, het is een coping mechanisme welke bij iedereen anders is. Een eetstoornis heeft te maken met meerdere onderliggende problemen. Bij mij waren dit onder andere: een laag zelfbeeld, geen zelfvertrouwen, trauma’s , nare ervaringen met mannen/jongens, niet met emoties om kunnen gaan en geen grenzen kunnen aangeven. Een eetstoornis overkomt je, hier kies je absoluut niet zelf voor, het is een reactie op een oorzaak en voor je het weet zit je er in vast.
1. Een eetstoornis komt enkel voor bij meisjes
Uit cijfers blijkt dat een eetstoornis vaker voorkomt bij vrouwen dan bij mannen. Dit bekent niet dat mannen geen eetstoornis kunnen hebben. Het is zelfs zo dat 10 – 20% van de patiënten met een eetstoornis jongens/mannen zijn. Helaas kunnen we deze cijfers niet 100% vertrouwen. Door het stereotype beeld van ‘magere vrouw met eetstoornis’, durven veel mannen minder snel om hulp te vragen of minder snel herkennen dat zij met een eetstoornis worstelen. Wat ik persoonlijk heel erg vind, ook zij hebben hulp nodig en deze kans wordt hen naar mijn idee ontnomen omdat daar veel te weinig aandacht voor is in de huidige maatschappij.
2. Anorexia is gevaarlijker dan boulimia
Gevaren anorexia: ernstig gewichtsverlies, lage lichaamstemperatuur, lage bloeddruk, verlaagde hartslag en tenslotte osteoporose. Waarom? simpel weg omdat het lichaam wordt uitgehongerd en veel te weinig voedingsstoffen binnenkrijgt. het lichaam doet er alles aan om te overleven dus wanneer het niet genoeg voeding krijgt zal het de spieren als voedsel gaan gebruiken, wat kan leiden te zwakte, vermoeidheid en gewichtsverlies van de hartspier. Dit laatste kan veranderingen in het hartslagpatroon veroorzaken, met kans op hartfalen en overlijden.
Niet waar. Anorexia mag soms ernstiger lijken omdat een ondergewicht er ongezond en ziek uitziet. Iemand met boulimia heeft ondanks een mogelijk normaal gewicht, dezelfde kans op lichamelijke kwalen.
Gevaren boulimia: door het voortdurend leegbraken van de maag, verliest de iemand steeds meer kalium. Kalium is erg belangrijk voor ons lichaam en speelt een grote rol bij diverse lichaamsprocessen en is onmisbaar voor een goede werking van de spieren. Dit kan ook zorgen voor hartritmestoornissen met de kans op hartfalen en overlijden. Daarnaast zorgt het continue braken voor een slijtage van de slijmlaag van de maag en de slokdarm. Het gevolg? Inwendige zweren en bloedingen kunnen voorkomen.
3. Een eetstoornis gaat over eten
Ik benoemde het al eerder maar een eetstoornis gaat niet over eten, maar de gedachten die je hebt rondom eten, voeding of het tellen van kcal. Het is een coping mechanisme om controle op iets te kunnen hebben, om je ergens goed over te voelen en het gevoel te hebben ergens goed in te zijn.
Soms verlangde ik er zo naar om weer normaal te kunnen eten, gezellig mee te doen met de rest en me niet druk te hoeven maken over de hoeveelheid kcal. Aan de andere kant duurde deze gedachten maar een paar uur en was de angst om aan te komen zo groot dat ik het niet meer wilde. Ik had zoveel last van mijn lichaam, zelfhaat en onzekerheid, iets wat 24/7 doorging en je niet zomaar uitzet. Alles greep ik aan om niet te hoeven eten, om maar te kunnen bewegen en mezelf niet te hoeven zien. Mijn omgeving probeerde mij gerust te stellen met;
” het is helemaal niet erg om een kilo aan te komen, je ziet het toch niet’ of ” je bent echt helemaal niet dik, je bent juist vel over been. Het is echt niet mooi meer!”. Zeg dit nooit tegen iemand met een eetstoornis of vertekend zelfbeeld want je helpt diegene er niet mee. Sterker nog het maakte mij alleen maar meer bewust van mijn lichaam, wat ik al vreselijk vond en waardoor ik nog harder mijn best ging doen.
4. De mate van het ondergewicht bepaalt de ernst van de eetstoornis
Je gewicht zegt niets, maar dan ook niets over de ernst van jou eetproblematiek. Iemand met boulimia heeft vaak een normaal gewicht, maar dat wil niet zeggen dat zijn/haar eetstoornis minder erg is dan iemand met extreem ondergewicht. De ernst van de problematiek kan je niet meten met de getallen van de weegschaal of hoe iemand er aan de buitenkant uitziet. Een eetstoornis kan je heel lang verborgen houden, er zijn genoeg truckjes om op het juiste gewicht te zitten terwijl je nog steeds heel ziek bent. Een eetstoornis speelt zich af in je hoofd en kan gaan over eten, zichzelf of er lichamelijk slecht aan toe zijn.
5. Iemand met een eetstoornis heeft daar zelf voor gekozen
Iemand met een eetstoornis heeft hier écht niet voor gekozen, geloof mij maar. Een eetstoornis overkomt je en is vaak een uiting van meerdere onderliggende problemen. Wat ik zelf heb gezien en gemerkt is dat een groot deel van de problemen bij mensen met een eetstoornis overeenkomen met elkaar, alleen iedereen heeft daarnaast nog iets anders meegemaakt of hetzelfde probleem heeft een andere oorzaak. Dat maakt een eetstoornis ook hele complexe problematiek, die veel verder gaat dan alleen de keuze wel of niet eten, compenseren, aankomen of afvallen, braken of laxeren. In mijn blog: mijn eetstoornis deel 1, lees je hoe de eetstoornis in mijn leven kwam.
6. Een eetstoornis is over als je weer gezond gewicht hebt
Ondergewicht komt vaak voor en is een gevolg van een eetprobleem, met name bij anorexia en orthorexia zie je dit vaak. Daarnaast kan het ook voorkomen bij iemand met boulimia. Helaas is een eetstoornis niet over als je gezond gewicht hebt. Voor mijn gevoel begon de strijd pas echt. De eetstoornis was sterker dan ooit en alles in mij schreeuwde dat ik terug moest gaan naar mijn veilige bubbel. Ook al wist ik dat een gezond gewicht nodig was om een gezond lichaam te hebben, om optimaal te kunnen functioneren en om de dingen te doen die ik wilde doen. Nog steeds had ik de drang om af te vallen, waren mijn eetstoornisgedachten niet weg en kon ik mijn draai niet vinden in de huidige maatschappij.
Mijn omgeving dacht dat ik weer hersteld was en ging er vanuit dat ik nergens meer moeite mee zou hebben, maakte opmerkingen als ‘wat zie je er goed uit’.
Onbegrepen voelen
Het tegendeel was echter waar. Ik heb me naast mijn depressie nog nooit zo alleen gevoeld in die periode. Ik voelde me onbegrepen, kon mijn lichaam niet accepteren en wilde me verstoppen. Omdat iedereen dacht dat het goed met me ging, vanwege mijn uiterlijk vond ik het heel moeilijk om daar eerlijk over te zijn. Met mijn ondergewicht zag mijn omgeving dat het niet goed ging met mij, waardoor ze meer begrip hadden en begrepen waarom ik met bepaalde dingen niet mee ging of niet deed. Met gezond gewicht kwamen de verwachtingen en moest ik maar weer gewoon doen. Niemand wist dat ik nog zo’n strijd leverde iedere dag. In het blog; mijn eetstoornis deel 3, lees je hoe ik langzaam weer begon te wennen aan het normale leven.
Ik hoop dat je nu een beter beeld hebt gekregen van een eetstoornis. Waar het écht om draait en dat jouw mening misschien iets is bijgedraaid. Heb je zelf een eetstoornis en wil je eens sparren of met iemand praten die jou ziet, begrijpt en je een aantal tips kan geven? Reageer dan onder dit blog of stuur een mail naar lifestylecoaching@maevitae.nl. Je hoeft het niet alleen te doen!
Heb je een vraag of wil je iets kwijt? Wil je weten wat ik voor jou kan betekenen als coach of wil je een adviesgesprek inplannen? Reageer hieronder of vul het contactformulier in en ik neem binnen 24 uur contact met je op. Direct samen aan de slag? Meld je hier aan voor het eetstoornissen & eetproblematiek. Dit programma is speciaal voor jou als je een (beginnende) eetstoornis, eetbuien of een andere eetproblematiek hebt.
Liefs, Marieke