Eten is niet gemaakt om weg te gooien

Eten is niet gemaakt om weg te gooien – helaas gooien we met elkaar nog veel te veel voedsel weg.

Waarom voedselverspilling ten koste gaat van mens en milieu

Per persoon gooit men in Nederland gemiddeld 41 kilo per jaar aan voedingsproducten weg. Als je alle huishoudens bij elkaar optelt, komt dat neer op maar liefst 700 miljoen kilo afval. Een enorme hoeveelheid aan voedselproducten die verloren gaan. Dit is niet alleen zonde voor de eigen portemonnee, maar wat ook de nodige belasting heeft op het milieu. De hoeveelheid kilo’s die per persoon worden weggegooid volgens cijfers van het Voedingscentrum wel iets dalen. Is er nog altijd sprake van een grote hoeveelheid aan voedsel dat verspild wordt.

Gevolgen voor mens en milieu

Voedsel is kostbaar maar is in ontwikkelde landen heel vanzelfsprekend. Consumenten lijken weinig na te denken over de totstandkoming van een bepaald product. En het feit dat men in andere delen van de wereld geen voedselzekerheid heeft en mensen honger lijden. Voedselzekerheid houdt in dat “mensen op elk ogenblik fysiek en economisch toegang hebben tot voldoende veilige en voedzame levensmiddelen om hun eet behoeften en -voorkeuren voor een actief en gezond leven te voldoen”, aldus de Voedsel- en Landbouworganisatie.

Daarnaast is voedselverspilling een enorme belasting voor het milieu. Wanneer je als consument voedsel koopt in de supermarkt. Dan is al 85 tot 90 procent van de totale energie verbruikt om dit te produceren en te vervoeren naar de supermarkt. Denk aan de grond, het water, de kunstmest en het transport dat nodig is om bijvoorbeeld een komkommer in de schappen van de winkel te krijgen. De belasting voor gekookt eten dat wordt weggegooid is nog groter, omdat er ook water en gas of elektriciteit is gebruikt om het eten te bereiden.

Het milieu wordt ook dubbel belast wanneer het eten na zorgvuldige productie weggegooid wordt. Ongeveer 60 procent van voedselverspilling belandt bij het huisvuil en 30 procent verdwijnt in de gootsteen of het toilet. Het verwerken van dit afval en het reinigen van het water vraagt opnieuw veel energie. Slechts 10 procent van het eten dat wordt weggegooid gaat op de composthoop of wordt aan huisdieren gegeven.

een komkommer in de schappen van de winkel te krijgen. De belasting voor gekookt eten dat wordt weggegooid is nog groter, omdat er ook water en gas of elektriciteit is gebruikt om het eten te bereiden.

Zo wordt ook het milieu dubbel belast wanneer het eten na zorgvuldige productie weggegooid wordt. Ongeveer 60 procent van voedselverspilling belandt bij het huisvuil en 30 procent verdwijnt in de gootsteen of het toilet. Het verwerken van dit afval en het reinigen van het water vraagt opnieuw veel energie. Slechts 10 procent van het eten dat wordt weggegooid gaat op de composthoop of wordt aan huisdieren gegeven.

Ruime besparing per jaar

Naast alle milieutechnische en ethische redenen om te proberen om minder voedsel te verspillen, is er natuurlijk ook nog het financiële belang. Volgens Milieu Centraal kan op jaarbasis 145 euro per persoon bespaard worden door slim boodschappen te doen en het weggooien van eten te voorkomen.

Verschil tussen THT en TGT

Niet alle consumenten zijn op de hoogte van de verschillen tussen de codes Ten Minste Houdbaar Tot (THT) en Te Gebruiken Tot (TGT). In het eerste geval is het zo dat je als consument gegarandeerd wordt dat de smaak en kwaliteit van het product tot die datum optimaal is. Je kunt het zonder zorgen daarna nog gebruiken, maar het kan voorkomen dat de smaak, structuur of kwaliteit na die datum achteruit gaat. De code TGT wordt veel aangetroffen op zuivel en vleesvervangers. Dit houdt in dat je deze producten niet meer veilig kunt eten of drinken en het dus weggegooid moet worden.

Ogen en neus gebruiken

Echter geldt voor beide codes dat je zelf kunt oordelen of een product nog gebruikt kan worden. Door goed te kijken naar het product om bijvoorbeeld schimmel of rare plekken te constateren, kan besloten worden om het wel of niet weg te gooien. Ook ruiken is een belangrijk zintuig in de beoordeling van voedselproducten. Een pak sojamelk dat al een aantal dagen geopend is, zou je het beste kunnen beoordelen door een beetje in een glas te schenken, het goed te bekijken en te ruiken. In veel gevallen kun je het dan alsnog nuttigen.

Vegan is vaak al langer houdbaar

De gemiddelde Nederlander gooit het meeste zuivel, brood, vleesproducten en groente en fruit weg. Als veganist kun je in ieder geval het weggooien van zuivel en vlees al doorstrepen. De meeste vegan zuivelalternatieven zijn lang houdbaar, waardoor je een pak sojadrink gerust enige maanden in de voorraadkast kunt bewaren. Veganistische zuivel heeft ook een lange houdbaarheidsdatum. Hierdoor de kans groter is dat je het voor de vervaldatum hebt kunnen eten. Ook veel vleesvervangers zoals tofu en tempeh hebben in de regel lange houdbaarheidsperioden en hoeven na aankoop niet binnen een week gegeten te worden.

Toch blijven veganisten niet helemaal vrij van voedselverspilling. Groente en fruit scoren hoog op de lijst van de meest weggegooide voedselgroepen. Een krop sla die achter in de koelkast belandt … of een paprika die ligt te verpieteren in de groentelade gebeurt zonder dat je daar altijd bij stilstaat. Ook kunnen vegan producten zoals hummus en sojadrink nog steeds over de datum gaan als deze te lang geopend in de koelkast staan.

Weekmenu opstellen

Voedselverspilling tegengaan start in de keuken, nog voordat je naar de supermarkt of groenteboer gaat. Door goed na te denken over de producten die je al in huis hebt, kun je veel gerichter boodschappen doen. Heb je bijvoorbeeld nog een paar wraps in de vriezer? Zet dan ingrediënten op je boodschappenlijstje waarmee je hier een gerecht kunt maken. Want ook producten in de vriezer hebben geen eeuwig leven en kunnen het beste binnen een aantal weken gegeten worden.

Het maken van een weekmenu is daarnaast een simpele manier om eten te kopen wat gecombineerd kan worden. Een krop sla of doos champignons krijgt niet iedereen in één maaltijd op. Plan in zo’n geval in het weekmenu een ander gerecht voor de volgende dag waar je de resterende groenten in kunt gebruiken. Zo voorkom je dat je aan het einde van de week nog een verschrompelde halve wortel in de koelkast tegenkomt. Die je een paar dagen eerder nog door de pastasaus had kunnen gebruiken.

Ben je niet zo goed in het onthouden wanneer je een verpakking haverdrink of woksaus hebt aangebroken? Schrijf er dan de datum op zodat je precies weet tot hoelang je het kunt gebruiken. Zo voorkom je dat je iets weggooit omdat je denkt dat het al langer open is dan daadwerkelijk het geval is.

Initiatieven tegen verspilling

Gelukkig zijn consumenten niet de enigen die een poging doen om minder eten te verspillen. Zo bestaat er het initiatief Too Good To Go. Deze app koppelt lokale ondernemers met consumenten wanneer er nog verse producten zijn die op die dag verkocht moeten worden. Een groenteboer kan in het weekend bijvoorbeeld een selectie groenten te koop aanbieden. Sie hij anders aan het einde van de dag weg zou moeten gooien. De consument kan deze groentebox via de app bestellen en kopen op een afgesproken tijdstip. Dit zorgt er voor dat eten niet onnodig weggegooid wordt. De ondernemer heeft zo minder verlies. En de consument kan meehelpen om voedselverspilling tegen te gaan en eens wat nieuws te ontdekken heeft. Restaurants kunnen ook meedoen, door bijvoorbeeld het overgebleven eten van een buffet aan te bieden.

Veel eten kan ingevroren worden

Het invriezen van eten is sowieso een goede keuze. Of het nu gaat om nog lang houdbare producten of items die tegen hun houdbaarheidsdatum aan zitten. Invriezen is een simpele manier om voedselverspilling tegen te gaan en altijd voldoende eten in huis te hebben. Dat brood en vleesvervangers ingevroren kunnen worden, is bij de meeste mensen wel bekend. Maar wist je dat je ook plakjes of geraspte vegan kaas, afbakbroodjes, wraps, pesto en soepen in kunt vriezen? De truc is om het eten in de juiste porties te verpakken en in te vriezen.

Een hele verpakking met plakjes vegan kaas is lastig in gebruik. Je kunt het bijvoorbeeld in een bewaardoos doen. Je kunt plakjes kaas bijvoorbeeld ook invriezen. Een slimme manier om dit te doen zonder extra plastic te gebruiken. Is door het horizontaal en in één laag in te vriezen. Pak een bakplaat of plat bord dat in de vriezer past en leg hierop de goede hoeveelheden van wat je in wil vriezen. Een handje geraspte vegan kaas bijvoorbeeld, of een plak tofu. Als het eenmaal bevroren is … kun je het in een grotere verpakking doen en zal het niet aan de andere porties kleven. Voor pesto en tomatenpuree kun je een ijsblokjesmal gebruiken. Hierin kun je eenvoudig kleine porties invriezen. Deze kun je vervolgens per stuk kunt ontdooien of rechtstreeks in de pan kunt gebruiken.

Bron cijfers: Voedingscentrum en Milieu Centraal

Top 3 tips tegen voedselverspilling
– Kijk vóór het boodschappen doen in de voorraadkast en stel maaltijden samen van de ingrediënten die je al in huis hebt
– Maak een weekmenu zodat je overgebleven ingrediënten van de ene dag later in de week kunt opmaken
– Vries producten in om ze langer te kunnen bewaren. Ook vegan kaas, pesto en tomatenpuree kunnen ingevroren worden

Dit is ook leuk om te lezen:

Wil jij niets meer missen van VegaLifestyle.nl volg ons dan op facebook. Heb je het recept gemaakt tag ons dan zeker op instagram of @vegalifetyle