Wie ben jij?
Mijn naam is Dos Winkel en ik ben 73 jaar. Hiervan ben ik 50 jaar fysiotherapeut en heb ik 30 jaar gedoken in de meest uiteenlopende ecosystemen. Hiervan 25 jaar als professioneel onderwaterfotograaf. Ik woon in het Vlaamse Schoten, vlak bij het mooie Antwerpen, in een supergroene omgeving samen met mijn lieve vrouw Bertie (al 51 jaar getrouwd) en twee honden Yaka en Lizzie, allebei afkomstig van de straat in Roemenië.
Wat kun je vertellen over jezelf of je bedrijf (doel of …) ?
Elf jaar geleden heb ik mijn International Academy of Orthopedic Medicine verkocht en mijn praktijk voor orthopedische fysiotherapie gesloten, om de rest van mijn leven te gaan wijden aan de bescherming van de oceaan. In de 30 jaar dat ik gedoken heb, zag ik enorme achteruitgang in alle ecosystemen die ik bezocht, zowel op het land als onderwater. Door lezingen te geven over wat ik beleefd had, vormde zich een groepje mensen om mij heen die vonden dat ik meer moest doen dan alleen maar lezingen geven. Zo ontstond het idee om een stichting op te richten die zich met name met oceaaneducatie zou bezighouden. Sea First was geboren en sindsdien hebben we in Nederland en België al op ruim 220 scholen en universiteiten lesgegeven. Oceaanbescherming door middel van educatie: Sea First educates to protect! Verder hebben we ruim 15.000 toehoorders bij onze lezingen gehad.
Inmiddels werken we op educatief gebied weliswaar vooral in Nederland en België, maar werken we wereldwijd met verschillende andere internationale organisaties samen aan het verbeteren van de status van de oceaan.
Hoe lang ben je al vegan?
Mijn vader (mijn grote voorbeeld) werd vegetariër toen hij als jongen van 16 op de boerderij van een oom in de weekends en op vrije dagen klusjes opknapte. Het was 1932. Op een dag kon hij zijn favoriete kalfje, waar hij een mooie band mee had opgebouwd, niet vinden…. Het hing met doorgesneden keel en een grote haak door zijn achterpoten aan een balk in een aparte schuur. Op de grond lag een enorme plas bloed. Het arme dier leefde nog. Dit moment is bepalend geweest voor de rest van zijn leven en later van dat van mijn moeder en mijn jongere broer en mij. Wij zijn als vegetariër geboren en in de loop der tijd ontstond het besef dat de zuivelindustrie en de kippen-/eierenindustrie ook uitermate dieronvriendelijk zijn en ook nog eens een enorm negatieve impact heeft op het klimaat, het milieu en biodiversiteit. Zodra dat besef er is, word je vanzelf veganist. Jammer dat ik die stap niet veel eerder heb gezet, maar ja…ik wist het gewoon niet.
Wat is jouw favoriete vegan product?
Moeilijk te zeggen, maar ik houd heel erg van goede kwaliteit seitan en maak daar graag met aubergine, kikkererwten en kokosmelk een heerlijk gerecht van. Verder eet ik veel fruit en salades.
Wat zou jij heel graag vegan zien? (welk product of gerecht)
Eieren. Er zijn veel eiergerechten die erg lekker zijn, maar we hebben nog niet de ultieme plantaardige ei-vervanger gezien. Roerei kun je perfect met tofu namaken, maar de andere eiergerechten zijn moeilijk te imiteren.
Is boodschappen doen lastiger geworden nu je vegan bent?
Bertie is sinds twee jaar invalide als gevolg van zeer ingrijpende rugoperaties. Dit betekende voor mij dat ik veel moest koken en zelf ook boodschappen doen. Bertie had mij jaren daarvoor toen zij na een eerdere grote rugoperatie drie maanden bedrust moest houden al heel veel geleerd en ik vond het ook erg leuk om met ingrediënten te experimenteren en nieuwe gerechten te maken. Gelukkig hebben we bij ons in de buurt verschillende goede natuurwinkels, waar enorm veel veganproducten te vinden zijn. Sinds de Coronacrisis ga ik bijna elke zondagochtend naar de natuurwinkel in Merksem. Ik beschouw dat als een feestje en kom bijna altijd met “iets nieuws” thuis. Voor mij is boodschappen doen dus beslist geen straf!
Zit er een product in jouw mandje dat je nog niet eerder gekocht hebt?
Ja, regelmatig vind ik nieuwe producten, maar ook op de beurzen waar we met Sea First met een stand staan en waar ik veel lezingen geef over de oceaan in relatie met het klimaat en met onze gezondheid, zijn vaak interessante nieuwe producten te vinden. Af en toe eens een vlees- of visvervanger is ook ok, als de smaak maar “niet TE vlezig of TE vissig” is.
Heb jij nog tips, do’s en don’ts voor onze lezers die willen overstappen naar een veganistische lifestyle?
Als je beseft dat 76% van alle landbouwgrond op onze planeet gebruikt wordt om gewassen te telen die bedoeld zijn om aan dieren – die wij dan weer opeten – te eten te geven, dan snap je dat dit geen houdbare situatie is. Op dit moment eten we per jaar bijna tienmaal zoveel dieren als er mensen op aarde wonen. We zijn met 7,8 miljard mensen die elk jaar 76 miljard dieren doden om op te eten. Toen ik in 1947 geboren werd, waren er 2,2 miljard mensen die iets meer dan 1 miljard dieren per jaar aten. Dit alles is nog zonder vis en andere zeedieren, want met die dieren erbij hebben we het over onuitspreekbaar grote getallen.
Omdat de landbouwgrond inmiddels zo goed als op is, wordt er steeds meer regenwoud ontgonnen, waardoor er een enorme hoeveelheid CO2 NIET meer opgenomen kan worden met ernstige gevolgen voor het klimaat, het milieu, maar vooral ook voor de oceaan. Als je dit goed begrijpt, is het een stuk gemakkelijker om dat stukje vlees en die vis te laten voor wat het is en naar alternatieven op zoek te gaan. In Nederland en België zijn schitterende organisaties die het je nog veel gemakkelijker maken om over te stappen op een dieet waar geen dieren voor gesneuveld zijn. Kijk behalve op deze website, ook eens naar de website van EVAvzw in België – www.evavzw.be, die van de NVV, de Nederlandse Vereniging voor Veganisme – www.veganisme.org en de website van Nederlands bekendste plantaardig diëtist, Lobke Faasen – https://lobkefaasen.nl/. Met andere woorden: informeer jezelf eerst heel goed over het leven zonder dierenleed, dat behalve voor de dieren ook veel beter is voor je eigen gezondheid. Dan komt vanzelf de overtuiging dat plantaardig eten beter is voor alles.
Wat is jouw favoriete hotspot? En waarom?
Mijn/onze favoriete plekken om uit eten te gaan, zijn in België vooral de restaurants waar we exotisch kunnen eten en waar de (Thaise) curries 100% vegan zijn (meestal zit er garnalenpoeder in de currypasta´s). Zo hebben we “naast de deur” in Antwerpen prima Thaise, Indiase en een heel goed Indonesisch restaurant. In Nederland staat Spirit bovenaan onze lijst. Bij Spirit in Rotterdam en Amsterdam heb je zoveel keuze aan gerechten, dat kiezen heel erg moeilijk is. Het is gewoon allemaal lekker en gezond en…je betaalt alleen wat je opschept: het wordt gewogen en je betaalt dus naar gewicht. Ik wil niemand tekortdoen, want er zijn nog heel wat andere plekken waar je heerlijk vegan kunt eten, maar de “keuzestress” bij Spirit geeft voor ons de doorslag.
Wat is jouw favoriete recept en wil je deze delen met ons?
Seitan met aubergine-kikkererwten-kokos voor vier personen
Verwarm de over voor op 220 graden C. Snijd een vrij grote aubergine in de lengte in plakken van ongeveer 1 cm dik. Maak daarna dwarse reepjes van 1 cm breed. Doe de auberginereepjes in een braadslede en besprenkel er vier eetlepels Teriyakisaus over, vier eetlepels kokosolie en een eetlepel sesamolie. Goed husselen en dan in de over voor 20 – 25 minuten. Na 10 en na 15 minuten weer alles goed husselen.
Ondertussen twee uien (middelgroot) fijnhakken, evenals 2 – 4 teentjes knoflook. Bak de mix in een koekenpan gedurende 5 minuten zachtjes aan en doe er een pak seitan bij. Snijd wel de seitan in stukjes van circa 2 x 2 cm. Zet de pan weg. Open een glas met kikkererwten en laat het uitlekken.
Snijd verse basilicum in stukjes en houd een handjevol basilicum over om op het laatst over het gerecht te strooien. Meng de inhoud van de pan met de inhoud van de braadslede en de kikkererwten en hussel de basilicum erdoor evenals een flinke theelepel sambal.
Laat het mengsel nog een minuut of vijf pruttelen op een laag vuurtje en voeg zo nodig nog wat extra teriyakisaus toe. De resterende basilicum over het gerecht strooien en wat kleine halve trostomaatjes toevoegen. Eet smakelijk.
Wat maakt je blij?
Niets gaat boven een goede gezondheid. Wat me heel erg blij maakt is dat Bertie recent weer twee rugoperaties heeft gehad – terwijl ze eigenlijk opgegeven was – die heel goed gelukt zijn. Nu is er weer een beetje meer mooie toekomst en kunnen we hopelijk nadat Covid-19 is verslagen, weer leuke dingen gaan doen en lekker uit eten gaan. We hebben een waanzinnig avontuurlijk leven gehad, maar nu zijn we met hele kleine dingen al heel tevreden. Wil je wat meer van ons (foto)werk zien, kijk dan eens naar www.dos-bertie-winkel.com en ben je geïnteresseerd in wat de oceaan voor ons allemaal betekent, kijk dan naar www.seafirst.nl en www.seafirst.org . Nodig ons uit om op jullie school een les te komen geven. Er is heel veel te vertellen. Zie de websites.
Lesgeven aan kinderen maakt mij namelijk ook heel blij. We doen dat heel interactief! Kinderen zijn, sorry voor het cliché, onze toekomst en ik heb heel vaak het gevoel dat zij beter begrijpen waar we met onze planeet op afstevenen dan de gemiddelde politicus.
Dos Winkel, winter 2020
Dit is ook leuk om te lezen:
Wil jij niets meer missen van VegaLifestyle.nl volg ons dan op facebook. Heb je het recept gemaakt tag ons dan zeker op instagram of @vegalifetyle